SKRÓCENIE TYGODNIA PRACY DO 35 GODZIN

Data publikacji: 08-12-2022

Grupa posłów Lewicy skierowała do Sejmu projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ustanowienia 35-godzinnego tygodnia pracy. Celem regulacji jest skrócenie normy tygodniowego czasu pracy z przeciętnie 40 godzin do przeciętnie 35 godzin przy zachowaniu dotychczasowych wynagrodzeń.

W uzasadnieniu projektu wskazano, iż proponowana zmiana pozytywnie wpłynie na stan zdrowia Polaków oraz relacje z rodziną i przyjaciółmi, zmniejszy skalę problemu wypalenia zawodowego, a mniejsze zmęczenie przełoży się na częstszy kontakt z kulturą, większą aktywność fizyczną, ułatwi naukę, w tym podnoszenie kompetencji zawodowych oraz wzrost zaangażowania społecznego. Wśród spodziewanych skutków zaakcentowano także wzrost wydajności pracy i nieznaczne zwiększenie zatrudnienia.[1]

Z powołanych danych OECD za 2021 r. wynika, iż polscy pracownicy pracują przeciętnie 1830 godzin w roku, co stanowi szósty najwyższy wynik wśród wszystkich państw OECD i drugi najwyższy wśród państw europejskich – więcej pracują tylko pracownicy w Grecji. Z innych danych OECD za ten rok wynika, że 91,1% polskich pracowników pracowało tygodniowo 40 godzin lub więcej, co zapewnia Polsce drugi, po Węgrzech (92,8%), najwyższy odsetek spośród państw OECD. Różnice w przedstawionych danych wynikają z przyjętej w danym badaniu metodologii.

Dążąc do zmniejszenia obciążenia zawodowego Polaków, w projektowanej regulacji przewidziano skrócenie czasu wykonywania pracy, pełnienia służby, odbywania przygotowania zawodowego lub praktyk. Wymiar czasu pracy miałby w dalszym ciągu nie przekraczać 8 godzin dziennie, jednakże w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy miałby wynosić przeciętnie 35 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.

Przepisy w proponowanym kształcie gwarantują dużą swobodę w ustalaniu rozkładów czasu pracy. Dla przykładu, możliwe rozkłady czasu pracy przedstawiają się następująco: 5 dni w tygodniu w wymiarze 7 godzin dziennie, 4 dni w tygodniu w wymiarze 8 godzin dziennie, przy czym dodatkowy dzień wolny może być stały lub ruchomy, a nawet 5 dni w tygodniu w wymiarze 8 godzin dziennie przez 7 tygodni oraz tydzień wolnego.

Konsekwentnie projektowane przepisy modyfikują górną granicę dopuszczalnej liczby nadgodzin. Tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie będzie mógł przekraczać przeciętnie 43 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Ponadto przepisy stanowią, że wprowadzenie nowych norm czasu pracy przewidzianych w ustawie nie spowoduje obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi w stałej miesięcznej wysokości. Natomiast, składniki wynagrodzenia określone w inny sposób uległyby podwyższeniu w stopniu zapewniającym zachowanie przez pracownika wynagrodzenia nie niższego niż dotychczas otrzymywane.

Autorzy projektu ustawy zapewniają, iż skrócenie czasu pracy przyczyni się do zwiększenia równowagi między życiem zawodowym i prywatnym, ograniczenia stresu oraz wypalenia zawodowego, jak również w pozytywny sposób wpłynie na zdrowie pracowników.

Z drugiej jednak strony można spotkać opinie, zgodnie z którymi bezpośrednim skutkiem zmniejszenia ustawowych norm czasu pracy będzie przede wszystkim zwiększenie liczby nadgodzin lub przymuszanie pracowników do zmiany formy współpracy na umowę zlecenie czy samozatrudnienie.

Iga Czarniak

Aplikant radcowski

[1] Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ustanowienia 35-godzinnego tygodnia pracy, http://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/Projekty/9-020-1021-2022/$file/9-020-1021-2022.pdf (dostęp: 02.12.2022)