OBOWIĄZKI PRZEDSIĘBIORCÓW – NOWELIZACJA USTAWY O ZARZĄDZANIU KRYZYSOWYM

Data publikacji: 20-03-2022

W dniu 12 marca 2022 r. weszła w życie ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. poz. 583 z późn. zm.). Specustawa co do zasady obowiązuje z mocą wsteczną od dnia 24 lutego 2022 r. Wraz z rozwiązaniami przyjętymi w celu zapewnienia uchodźcom z Ukrainy legalnego pobytu oraz dalszego wsparcia znowelizowano szereg innych ustaw, w tym ustawę z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 261 z późn. zm.).

Do ustawy o zarządzaniu kryzysowym wprowadzono art. 7a-7c, które w sytuacjach kryzysowych umożliwiają Prezesowi Rady Ministrów wydawanie przedsiębiorcom wiążących poleceń podlegających natychmiastowemu wykonaniu. Nowe przepisy budzą niepokój, ponieważ ich stosowanie nie zostało powiązane wyłącznie z konfliktem zbrojnym w Ukrainie.

W ramach nowo wprowadzonego rozwiązania premier może wydawać polecenia z własnej inicjatywy albo na wniosek Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów lub ministra kierującego działem administracji rządowej. Adresatami poleceń poza organami administracji rządowej czy jednostek samorządu terytorialnego mogą być również spółki i przedsiębiorcy.

Zgodnie z ustawą, polecenia wydawane są w celu zapewnienia właściwego funkcjonowania, ochrony, wzmocnienia lub odbudowy infrastruktury krytycznej, przejęcia kontroli nad sytuacją kryzysową, której wpływ na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia lub środowiska, jest szczególnie negatywny lub usunięcia skutków sytuacji kryzysowej. Polecenia wydawane są w drodze decyzji administracyjnej, która nie wymaga uzasadnienia i podlega natychmiastowemu wykonaniu z chwilą jej doręczenia lub ogłoszenia.

Zasadniczo wykonywanie zadań objętych poleceniem wydanym wobec spółek czy przedsiębiorców ma następować na podstawie umowy i być finansowane ze środków budżetu państwa. Niemniej, ustawa przewiduje, iż w przypadku niezawarcia umowy, zadania objęte poleceniem są wykonywane wyłącznie na podstawie decyzji administracyjnej. W takim przypadku powstaje szereg wątpliwości związanych z zasadami rozliczeń z tytułu poniesionych przez spółkę czy przedsiębiorcę wydatków. Przepisy nie precyzują również w jaki sposób ustalane będą koszty związane z realizacją polecenia.

W rezultacie nowo przyjęta regulacja w ramach sytuacji kryzysowych przyznaje bezterminowo Prezesowi Rady Ministrów daleko idące kompetencje umożliwiające ingerencję w rozporządzanie majątkiem prywatnych podmiotów gospodarczych.

Iga Czarniak

Aplikant radcowski