Data publikacji: 18-07-2023
W dniu 22 maja 2023 roku weszła w życie ustawa z dnia 21 lutego 2023 r. o fundacji rodzinnej [dalej: Ustawa], która ma zapewnić kontynuację prowadzenia przedsiębiorstwa przez kilka pokoleń, poprzez: gromadzenie mienia, zarządzanie nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów.
I. Utworzenie fundacji rodzinnej
Zgodnie z przepisem art. 21 Ustawy, do powstania fundacji konieczne jest:
- złożenie oświadczenia o ustanowieniu fundacji (w sporządzonym w formie aktu notarialnego akcie założycielskim lub testamencie);
- ustalenie statutu;
- sporządzenie spisu mienia;
- ustanowienie organów fundacji (wymaganych przez statut lub ustawę);
- wniesienie funduszu założycielskiego (nie mniej niż 100.000 złotych);
- wpisanie do rejestru (prowadzony przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim).
Fundacja może obrać dowolną nazwę, przy czym musi zawierać dodatkowe oznaczenie „Fundacja Rodzinna” (w skrócie F.R.).
W przypadku fundacji istniejących w chwili wejścia w życie Ustawy, wpisanych do KRS i posiadających w nazwie sformułowanie fundacja rodzinna, są one zobowiązane w terminie 2 miesięcy od dnia wejścia w życie Ustawy, do dokonania zmian w swoich statutach, uwzględniających przepisy Ustawy oraz złożenia do KRS wniosku o wpis zmiany. W braku podjęcia ww. czynności, sąd rejestrowy wszczyna postępowanie przymuszające.
II. Kto może być fundatorem?
Fundatorem fundacji może być wyłącznie osoba fizyczna, posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, która złożyła oświadczenie o ustanowieniu fundacji w akcie założycielskim lub testamencie. Co do zasady, fundacja może być ustanowiona przez więcej niż jednego fundatora, należy jednak pamiętać iż w przypadku gdy fundacja jest ustanawiana w testamencie – może mieć tylko jednego fundatora.
III. Kto może być beneficjentem?
Beneficjentem fundacji może być osoba fizyczna (w tym także sam fundator) lub organizacja pozarządowa, prowadząca działalność pożytku publicznego. Beneficjent może otrzymać świadczenie od fundacji lub mienie w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej. Każdy beneficjent musi być umieszczony na liście beneficjentów, która zawiera:
- imię i nazwisko beneficjenta;
- identyfikator podatkowy NIP lub PESEL (a w ich braku: numer i serię paszportu lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość lub inny numer identyfikacyjny oraz imiona rodziców);
- adres zamieszkania lub adres do doręczeń;
- inne dane niezbędne do spełnienia świadczenia na rzecz beneficjenta (w tym informacje o przysługujących mu uprawnieniach).
Co istotne, prawa i obowiązki beneficjenta są niezbywalne (nie dotyczy to wierzytelności), jednak beneficjent może zrzec się swoich uprawnień w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym – wraz ze zrzeczeniem traci on status beneficjenta.
IV. Prowadzenie działalności gospodarczej
Co do zasady, fundacja jest podmiotem który będzie mógł prowadzić działalność gospodarczą jedynie w następującym zakresie:
- zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
- najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
- przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze;
- nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
- udzielania pożyczek:
- spółkom kapitałowym, w których fundacja posiada udziały lub akcje,
- spółkom osobowym, w których fundacja uczestniczy jako wspólnik,
- beneficjentom;
- obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych działalnością fundacji;
- produkcji przetworzonych sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych (z pewnymi wyjątkami);
- gospodarki leśnej.
V. Odpowiedzialność fundacji
Fundacja odpowiada solidarnie z fundatorem za jego zobowiązania powstałe przed jej ustanowieniem, przy czym odpowiedzialność jest ograniczona do wartości mienia wniesionego przez fundatora według stanu z chwili wniesienia, a według cen z chwili zaspokojenia wierzyciela.
Aplikant radcowski
Laura Mańkowska
