POL | ENG | DE

+48 91 577 47 41 office@wgolegal.pl Polish | English | Deutsch

WYTYCZNE KOMISJI EUROPEJSKIEJ WS. PRAW PASAŻERÓW W ŚRODKACH TRANSPORTU W ZWIĄZKU Z COVID-19

Data publikacji: 19-03-2020

W dniu 18 marca 2020 roku Komisja Europejska wydała Komunikat zawierający Wytyczne ws. stosowania praw pasażerów we wszystkich środkach transportu w związku z pandemią Covid-19 (dalej: „Wytyczne”).

KE dostrzegła, że transport może być jednym z sektorów, który najbardziej ucierpi na skutek wybuchu pandemii Covid-19, m.in. z uwagi na środki zaradcze zastosowane przez władze państw europejskich, takie jak ograniczenia w podróżowaniu, blokady i strefy kwarantanny. Negatywne skutki odczuje nie tylko europejski przemysł transportowy ale również pasażerowie, których podróże zostały odwołane lub którzy nie chcą lub nie mogą już podróżować.

Wytyczne mają na celu wyjaśnienie, w jaki sposób niektóre przepisy prawodawstwa UE dotyczące praw pasażerów mają zastosowanie w kontekście epidemii Covid-19, zwłaszcza w odniesieniu do odwołań i opóźnień w środkach transportu.

KE w pierwszej kolejności zwróciła uwagę na to, że wybuch epidemii COVID-19 może mieć wpływ na wybór pasażera pomiędzy zwrotem kosztu biletu a zmianą planu podróży w najwcześniejszym możliwym terminie. Z uwagi na nadzwyczajność sytuacji, przewoźnicy nie zawsze będą w stanie zapewnić realizację prawa zmiany planu podróży „w najwcześniejszym możliwym terminie”, ponieważ: i) może to być niemożliwe gdy państwo członkowskie zawiesi loty, zatrzyma pociągi, autobusy, autokary lub statki przybywające z niektórych krajów, ii) nawet jeżeli będzie to możliwe, to nie sposób przewidzieć w jakim dokładnie terminie nastąpi realizacja tego prawa. Reasumując, „najwcześniejsza możliwość” zmiany trasy może być znacznie opóźniona i/lub obarczona znaczną niepewnością. Zwrot ceny biletu lub zmiana planu podróży na późniejszym etapie „dogodnym dla pasażera” mogą zatem okazać się korzystniejsze i pewniejsze dla pasażera.

Unijne przepisy dotyczące praw pasażerów nie dotyczą natomiast sytuacji, w których pasażerowie nie mogą podróżować lub chcą odwołać podróż z własnej inicjatywy. To, czy w takich przypadkach pasażer otrzyma zwrot kosztów, zależy od rodzaju biletu (zwrot kosztów, możliwość zmiany rezerwacji) określonego w warunkach przewozu

Poniżej przedstawiamy wykaz najważniejszych praw pasażerów, z podziałem na poszczególne środki transportu, o których mowa w Wytycznych KE.

 

Transport lotniczy [Rozporządzenie (WE) nr 261/2004] : 

Prawo do zwrotu kosztów lub zmiany planu podróży W przypadku odwołania lotu, pasażer ma prawo do:

i) zwrotu kosztów,

ii) zmiany planu podróży w najwcześniejszym możliwym terminie, lub
iii) zmiany planu podróży w późniejszym terminie dogodnym dla pasażera.

Odnośnie zwrotu kosztów:

Jeżeli pasażer rezerwuje lot wychodzący oraz lot powrotny osobno i lot wychodzący jest odwołany, pasażer jest tylko uprawniony do otrzymania zwrotu kosztów odwołanego lotu, natomiast jeżeli lot wylotowy i powrotny są częścią tej samej rezerwacji a lot wychodzący jest odwołany to pasażer jest uprawniony do otrzymania zwrotu kosztów za cały bilet (tzn. oba loty) lub może zostać przekierowany na inny lot w ramach lotu wylotowego.

Odnośnie zmiany planu podróży w najwcześniejszym możliwym terminie:

najwcześniejsza okazja” może w okolicznościach wybuchu epidemii COVID-19 oznaczać znaczne opóźnienie, a to samo może dotyczyć dostępności konkretnych informacji o takiej „okazji”, biorąc pod uwagę wysoki poziom niepewności wpływającej na ruch lotniczy.

Pasażerowie powinni być informowani o opóźnieniach i/lub niepewnościach związanych z wyborem przez nich zmiany trasy podróży zamiast zwrotu kosztów.

Prawo do opieki Pasażerowie, którym odwołano lot muszą otrzymać bezpłatną opiekę ze strony obsługującego przewoźnika lotniczego. Składają się na to posiłki i napoje w rozsądnym stosunku do czasu oczekiwania; w razie potrzeby zakwaterowanie w hotelu oraz transport do miejsca zakwaterowania. Ponadto porty lotnicze mają zapewniać pomoc pasażerom niepełnosprawnym i pasażerom o ograniczonej sprawności ruchowej zgodnie z rozporządzeniem 1107/20069.

Prawo do opieki kończy się, gdy pasażer decyduje się na zwrot pełnego kosztu biletu.

Przewoźnik lotniczy jest zobowiązany do wywiązania się z obowiązku zapewnienia opieki, nawet jeśli odwołanie lotu jest spowodowane nadzwyczajnymi okolicznościami, to znaczy okoliczności, których nie można było uniknąć, nawet gdyby podjęto wszelkie racjonalne środki.

Prawo do odszkodowania W kontekście Covid-19 należy zwrócić uwagę na to, że prawo do odszkodowania za odwołany lot nie przysługuje, jeżeli odwołanie spowodowane jest zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Zdaniem KE warunek ten należy uznać za spełniony m.in. w następujących sytuacjach:

1.    gdy władze publiczne albo wprost zakazują niektórych lotów, albo zakazują przepływu osób w sposób, który de facto wyklucza dany lot;

2.    pasażerowie nie skorzystaliby z danego lotu więc pozostałby on pusty, dlatego racjonalne stało się jego odwołanie przez przewoźnika lotniczego;

3.    gdy przemawiają za tym względy ochrony zdrowia załogi.

 

Transport kolejowy [Rozporządzenie (WE) NR 1371/2007] :

Prawo do otrzymywania informacji Prawo pasażera do otrzymywania informacji obejmuje:

i) przed sprzedażą biletu – informacje, na żądanie pasażera, o wszelkich działaniach, które mogą zakłócić lub opóźnić usługi;

ii) w trakcie podróży – informacje dotyczące opóźnień, ochrony i kwestii związanych z bezpieczeństwem;

iii) w przypadku podjęcia decyzji o zaprzestaniu świadczenia usług kolejowych – należy podać tę decyzję do wiadomości publicznej, zanim zostanie ona wykonana.

Prawo do zwrotu kosztów lub kontynuacji podróży / zmiany trasy Jeżeli można oczekiwać, że opóźnienie przyjazdu do miejsca docelowego będzie większe niż 60 minut, pasażerowie mają wybór między zwrotem ceny biletu a kontynuacją podróży lub zmianą trasy.

Jeśli chodzi o kontynuację podróży/zmianę trasy – „najwcześniejsza okazja” może w okolicznościach wybuchu epidemii COVID-19 oznaczać znaczne opóźnienia, a to samo może dotyczyć dostępności konkretnych informacji o takiej „okazji”, biorąc pod uwagę wysoki poziom niepewności wpływającej na ruch kolejowy.

Pasażerowie powinni być informowani o opóźnieniach i/lub niepewnościach przy oferowaniu im wyboru pomiędzy tymi dwoma możliwościami.

Prawo do pomocy W ramach prawa do pomocy:

i) pasażerowie mają prawo do otrzymania informacji o sytuacji i przewidywanym czasie odjazdu i przyjazdu, gdy tylko informacje te staną się dostępne

ii) W przypadku opóźnienia przekraczającego 60 minut mają oni również prawo do otrzymywania posiłków i napojów w rozsądnych granicach; zakwaterowanie, w przypadku gdy pobyt przez jedną lub więcej nocy staje się konieczny, jeżeli i kiedy jest to fizycznie możliwe; transport do stacji kolejowej lub do alternatywnego miejsca odjazdu lub do miejsca docelowego, jeżeli i kiedy jest to fizycznie możliwe, w przypadku zablokowania pociągu na torze.

przedsiębiorstwo kolejowe jest zobowiązane do wypełnienia powyższych obowiązków nawet wówczas, gdy odwołanie pociągu jest spowodowane okolicznościami związanymi z Covid-19. Rozporządzenie nie zawiera postanowień, które pozwalałyby na zwolnienie z obowiązku udzielania pomocy przez przedsiębiorstwo kolejowe w szczególnych okolicznościach.

Prawo do odszkodowania W przypadku gdy pasażerowie nie zdecydowali się na zwrot kosztów, ale wnioskują o kontynuację podróży lub zmianę trasy podróży, mają również prawo do odszkodowania.

W przypadku opóźnienia wynoszącego od 60 do 119 minut odszkodowanie wynosi 25 % ceny biletu, natomiast w przypadku opóźnienia wynoszącego 120 minut i więcej odszkodowanie wynosi 50 % ceny biletu.

Inaczej niż w przypadku innych rodzajów transportu, istnienie ewentualnych nadzwyczajnych okoliczności nie wpływa na prawo do odszkodowania w przypadku opóźnień (w tym związanych z odwołaniem).

 

Transport autobusowy [Rozporządzenie (UE) NR 181/2011] :

Prawo do otrzymywania informacji Przysługuje pasażerom podczas całej podróży. Artykuł 20 rozporządzenia zawiera szczegółowe przepisy dotyczące informacji, które należy dostarczyć w przypadku odwołania lub opóźnienia odjazdu.
Prawo do kontynuacji podróży / zmiany trasy lub zwrotu kosztów Jeżeli przewoźnik z uzasadnionych względów spodziewa się, że odjazd usługi regularnej z terminalu zostanie odwołany lub opóźniony o ponad 120 minut, pasażerowie mają prawo wyboru między kontynuacją podróży lub zmianą trasy do miejsca docelowego bez dodatkowych kosztów w najbliższym możliwym terminie i na porównywalnych warunkach, a zwrotem pełnej ceny biletu. W niektórych przypadkach można to połączyć z bezpłatną usługą powrotną przy najbliższej okazji do punktu rozpoczęcia podróży.

Jeśli chodzi o kontynuację podróży/ zmianę trasy, „najwcześniejsza okazja” może w okolicznościach wybuchu epidemii COVID-19 oznaczać znaczne opóźnienia, a to samo może dotyczyć dostępności konkretnych informacji o takiej „okazji”, biorąc pod uwagę wysoki poziom niepewności wpływającej na ruch autobusowy i autokarowy.

Pasażerowie powinni być informowani o opóźnieniach i/lub niepewnościach przy oferowaniu im wyboru między kontynuacją podróży / zmianą trasy a zwrotem kosztów.

Prawo do pomocy W przypadku gdy odjazd usługi dalekobieżnej o zaplanowanym czasie trwania dłuższym niż 3 godziny jest odwołany lub opóźniony o ponad 90 minut, pasażerowie są uprawnieni do otrzymania przekąsek, posiłków lub napojów, w rozsądnym stosunku do czasu oczekiwania, pod warunkiem że są one dostępne w autobusie lub w terminalu lub mogą zostać dostarczone w rozsądnym zakresie. Zakwaterowanie musi zostać zapewnione, jeżeli pasażerowie muszą pozostać na noc – do 2 nocy, przy maksymalnej stawce 80 euro za noc – oraz transport do miejsca zakwaterowania i powrót do terminalu.

Rozporządzenie nie zawiera postanowień, które pozwalałyby na zwolnienie z obowiązku udzielania pomocy przez przewoźnika w szczególnych okolicznościach.

Prawo do odszkodowania Odszkodowanie przysługuje wyłącznie w sytuacji, gdy przewoźnik nie oferuje pasażerowi wyboru między zwrotem kosztów a zmianą trasy i wynosi 50 % ceny biletu w przypadku odwołania usługi.

 

Transport morski i wodny śródlądowy [Rozporządzenie(UE) NR 1177/2010]

Prawo do otrzymywania informacji Pasażerowie muszą być informowani o sytuacji jak najszybciej to możliwe, a w każdym razie nie później niż 30 minut po planowanym czasie odlotu oraz o przewidywanym czasie odlotu i przylotu, gdy tylko informacje te będą dostępne.
Prawo zmiany planu podróży lub zwrotu kosztów Jeżeli przewoźnik z uzasadnionych względów spodziewa się, że usługa przewozu pasażerskiego zostanie odwołana lub odjazd z terminalu portowego będzie opóźniony o ponad 90 minut, musi zaoferować pasażerom wybór między dwiema możliwościami:

i) zmiana trasy do miejsca docelowego w porównywalnych warunkach, określonych w umowie transportowej, w najwcześniejszym możliwym terminie i bez dodatkowych kosztów, lub

ii) zwrot ceny biletu oraz, w stosownych przypadkach, bezpłatną usługę powrotną do miejsca rozpoczęcia podróży, określonego w umowie transportowej, w najwcześniejszym możliwym terminie.

Jeśli chodzi o kontynuację podróży/ zmianę trasy, „najwcześniejsza okazja” może w okolicznościach wybuchu epidemii COVID-19 oznaczać znaczne opóźnienie, to samo może dotyczyć dostępności konkretnych informacji na temat takiej „okazji”, biorąc pod uwagę wysoki poziom niepewności wpływającej na ruch morski i wodny śródlądowy.

Pasażerowie powinni być informowani o opóźnieniach i/lub niepewnościach przy oferowaniu im wyboru pomiędzy zmianą trasy a zwrotem kosztów.

Przepisy dotyczące zmiany trasy i zwrotu kosztów, jak również odszkodowania nie mają zastosowania do statków wycieczkowych

Prawo do pomocy Pasażerowie są uprawnieni do:

i) pomocy w postaci przekąsek, posiłków lub napojów, proporcjonalnie do czasu oczekiwania, pod warunkiem że są one dostępne lub mogą zostać w racjonalny sposób zapewnione, oraz

ii) zakwaterowania, jeżeli pasażerowie potrzebują co najmniej jednej nocy lub pobytu dodatkowego w stosunku do planowanego przez pasażera – na maksymalnie 3 noce, przy maksymalnej stawce 80 EUR za noc – oraz

iii) transportu do miejsca zakwaterowania i powrotu do terminalu.

Prawo do odszkodowania Nie tracąc prawa do przewozu, pasażerowie mogą domagać się od przewoźnika odszkodowania w przypadku opóźnienia przybycia do miejsca docelowego.

W kontekście Covid-19 należy zwrócić uwagę na to, że prawo do odszkodowania nie przysługuje, jeżeli odwołanie spowodowane jest zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Zdaniem KE warunek ten należy uznać za spełniony m.in. w następujących sytuacjach:

1.    gdy władze publiczne albo wprost zakazują niektórych usług przewozowych, albo zakazują przepływu osób w sposób, który de facto wyklucza wykonywanie usługi;

2.    pasażerowie nie skorzystaliby z danej podróży, więc statek lub jednostka pływająca pozostałyby puste, dlatego racjonalne stało się odwołanie usługi przewozowej przez przewoźnika;

3.    gdy przemawiają za tym względy ochrony zdrowia załogi.

Przepisy dotyczące zmiany trasy i zwrotu kosztów, jak również odszkodowania nie mają zastosowania do statków wycieczkowych.

skontaktuj się Z NAMI

zadzwoń

+48 915 774 741

adres biura

ul. Felczaka 16/1, Szczecin

social media

nasza lokalizacja

WGO Legal adres mapa dojazdu

FORMULARZ KONTAKTOWY

* Pola wyamgane