FUNDUSZ KOMPENSACYJNY ZDARZEŃ MEDYCZNYCH

Data publikacji: 04-08-2021

W ostatnich dniach pojawił się przygotowany przez Ministerstwo Zdrowia projekt Ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta. Poza wdrożeniem kilku rozwiązań prawno-organizacyjnych, projekt zakłada nowe zasady wypłaty rekompensat za zdarzenia medyczne.

Najważniejsze założenia projektu:

• wprowadzenie dwuinstancyjnego pozasądowego systemu rekompensaty szkód z tytułu zdarzeń medycznych obsługiwanego przez Rzecznika Praw Pacjenta ZAMIAST obecnych Wojewódzkich Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych,
• wypłaty rekompensat bez orzekania o winie,
• wysokość rekompensat na z góry określonym poziomie (od 2.000 zł do 200.000 zł, jeśli chodzi o zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym lub uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia albo od 20.000 zł do 100.000 zł w przypadku śmierci Pacjenta),
• dochodzenie roszczeń w omawianym trybie wyklucza dochodzenie roszczeń na drodze sądowego postępowania cywilnego,
• przyjęcie świadczenia równoznaczne ze zrzeczeniem się przez wnioskodawcę wszelkich roszczeń o odszkodowanie oraz zadośćuczynienie pieniężne mogących wynikać ze zdarzenia medycznego,
• decyzja administracyjna w sprawie przyznania świadczenia kompensacyjnego i wysokości bądź odmowy jego przyznania wydawana w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania kompletnego wniosku,
• wniosek można złożyć w ciągu roku od dnia, w którym wnioskodawca dowiedział się o zakażeniu, uszkodzeniu ciała lub rozstroju zdrowia albo o śmierci pacjenta, jednakże termin ten nie może być dłuższy niż 3 lata od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie skutkujące zakażeniem, uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia albo śmiercią pacjenta.

Gdzie jest „haczyk”?

Przy ustalaniu świadczenia kompensacyjnego z tytułu zdarzenia medycznego uwzględnia się m.in. stopień dolegliwości wynikających z tego zdarzenia, pogorszenia jakości życia, a w przypadku śmierci Pacjenta – rodzaj relacji między osobą najbliższą a zmarłym Pacjentem, jednak projekt Ustawy nie przewiduje możliwości przesłuchania Pacjenta lub osoby najbliższej. Pytanie jak zatem Zespół do spraw Świadczeń Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych działający przy Rzeczniku ustali te kwestie. Co prawda, w drodze rozporządzenia zostaną ustalone minimalne kryteria przyznania świadczenia kompensacyjnego oraz szczegółowy zakres i warunki ustalania wysokości świadczenia, jednak obecnie jego treść nie jest znana.

Stroną postępowania będzie wnioskodawca, a pełnomocnikiem strony może być jedynie małżonek, rodzeństwo, zstępni lub wstępni, osoby pozostające ze stroną w stosunku, przysposobienia oraz pozostające we wspólnym pożyciu. Wykluczono zatem z tej kategorii profesjonalnych pełnomocników, co pozbawia wnioskodawcę możliwości skorzystania z fachowej pomocy.

Wysokość planowanych rekompensat jest niska w porównaniu do kwot, które można uzyskać decydując się na proces sądowy. Dodatkowo istnieje duże prawdopodobieństwo, że wysokość rekompensat przyznanych przez Rzecznika będzie ustalana w dolnych granicach zakreślonych przez ustawę, a kwoty nie będą akceptowalne społecznie.

W terminie 14 dni od dnia doręczenia prawomocnej i ostatecznej decyzji, w której przyznano świadczenie kompensacyjne i ustalano jego wysokość wnioskodawca będzie mógł złożyć Rzecznikowi oświadczenie o rezygnacji ze świadczenia kompensacyjnego – oznacza to zatem, że jeśli wnioskodawca nie złoży oświadczenia, otrzyma świadczenie i tym samym zrzeknie się wszelkich roszczeń o odszkodowanie oraz zadośćuczynienie pieniężne, mogących wynikać ze zdarzenia medycznego w zakresie szkód, które ujawniły się do dnia złożenia wniosku. Takie rozwiązanie stanowić może pułapkę dla wnioskodawcy.

Nasza ocena

Analiza zalet i wad projektowanego rozwiązania prowadzi do wniosku, że nowy system jedynie iluzorycznie poprawia sytuację pacjentów. W praktyce system ten znacznie obniży średnie odszkodowania i zadośćuczynienia otrzymywane przez osoby pokrzywdzone przez system opieki zdrowotnej, a skorzystanie z projektowanych mechanizmów częstokroć zamknie poszkodowanym drogę do sądowego dochodzenia roszczeń i pozbawi ich możliwości skorzystania z profesjonalnej pomocy.

Aplikant radcowski Aleksandra Wrzosek